Ujedinjena Srbija Vojvođanska

"Želite li se vratiti u Europu, prvo dovršite svoje etničko čišćenje, a onda pričekajte jednu generaciju".

Konstantin Gebert, poljski teoretičar

"Balkanske zemlje su po svom unutrašnjem biću demokratske. ...Pravoslavlje je u svojoj biti demokratsko i sposobno da podrži sjedinjavanje primitivne i moderne demokracije."

Otto Neurath, osnivač Bečkog (filozofskog) kruga (1929)

Savremeni Srbi su najveći ljubitelji drveća na planeti. Onog od kojeg se ne vidi šuma. Tako trenutno svi učestvujemo u društvenoj igri da li smo za zareze u tekstu Statuta Vojvodine ili protiv njih i da li je Novi Sad glavni grad (kako tvrde Ligaši) ili samo glavni grad (za šta su se izborili Slobisti) ili je na katastrofu svih nas glavni grad (kako tvrde Koštuničini). No, šta ono beše (Ujedinjena) Vojvodina (Srpska)? Da nije nešto nalik, sada zaboravljenim, Bosni i Crnoj Gori?

Cilj svih uzurpatora prestola u istoriji čovečanstva jeste da narod ubede da istorija počinje od njih i da su sadašnji događaji jedinstveni tj. da se događaju prvi put. Slično je i danas sa „predmetnom“ tematikom.. Kao i svi dosadašnji graditelji „novoga čovjeka“ i ideolozi vojvođanskog (multi)kulturalizma napadno izbegavaju svako istorijsko utemeljenje svoje misije. „Prevarnost“ je imanentna svim prevratima. Razumljivo, jer šta bi bilo od npr. komunizma, da su Đilas&so odmah lepo objasnili da se radi o povratku na spahijski sistem, umesto sistema privatnog vlasništva, tj. o uživanju lena samo dok si (ko je) lojalan sultanu/Titi i islamu/komunizmu. Potomci kmeta Simana „jamačno“ bi bili „oduševljeni“.

Sasvim u duhu svoje ideologije vojvođanski (multi)kulturalisti - „statutarci“ predstavljaju problem kao sukob kultura. Građani „sukob kultura“ ne shvataju u tribalističkom ratničkom značenju potiskivanja i uništavanja suparnika, već „pozitivno“ u duhu kompetitivnosti, pa Srbi kao „genetski“ građani (Rima) obično ostaju ravnodušni i „nemobilisani“ – dok ne bude prekasno, tj. dok ne shvate da je zapravo u pitanju sukob nekompatibilnih političkih sistema i moralnih vrednosti. Srbi doduše obično intuitivno shvate da se radi o očuvanju države, ali retko povezuju svoju državu sa bazičnim moralnim vrednostima iako bi za to imali više utemeljenja nego „glupi“ Ameri i „bezbožni“ Francuzi, na primer. Oni svakodnevno čak i malu decu u školama podsećaju na moralni imperativ očuvanja demokratije shvaćene kao njihov konkretni državni sistem. No, zadržimo se još na paradigmatičnom „terenu kulture“.

Vojvođaneri se „kače“ na navodnu kulturnu superiornost „bečke škole“ vojvođanskih Srba u odnosu na „zaostali“ ostatak. Šta je „bečka škola“ i da li je to ili nešto „sasvim drukčije“ specifičnost Vojvodine? Simbol grada u kome su rođeni i/ili stvarali najveći kompozitori čovečanstva – Mocart, Hajdn, Rihard Štraus, Šenberg, Maler i Stravinski – jeste Johan Štraus, kralj kiča. Po opreci između oficijelne, institucionalno protežirane malograđanske bljutavštine i postojećih (u neverovatno broju) vrhunskih, ali uglavnom andergraund, umetnika, Vojvodina je zaista bečka škola. Koja Vojvodina/Beč je „prava/i“? S obzirom da Vojvodina još nije dala nijednog svetskog kralja kiča (već samo lokalne), u njenom slučaju bi odgovor trebalo da bude jednostavniji nego u Bečkom, jer ni u današnjem Beču institucije ne protežiraju Johanove već Rihardove sledbenike. Johan je uglavnom samo na novogodišnjem koncertu. No Johanovski kulturni model je paradigmatičan – ogleda se u zanemarivanju fascinantne postojeće raznovrsnosti estetskih izraza i forsiranju umesto njih uvek istog sterilnog šund kalupa.

Brojni su primeri „vječnog života“ Johanovskog duha u današnjoj Vojvodini. Kao što je večan legendarni muzički urednik, grobar rok i džez subkultura, zahvaljujući kome generacije muzičara po kojima je Vojvodina poznata (od Lune i La Strade, Boja i Obojenog, pa generacije Ateist repa, i hard kor talasa, preko Eve Braun do današnjih bendova) – na talasima radio Novog Sada nisu postojali. „Preživeo“ je šest režima i niko „nije imao zamjerku“. Još su tu i večno personalno isti čuvari fondovskih para koji su doduše „stradali“ za vreme Miloševićeve „kulturne revolucije“ kineskog tipa. Tada su bili prisiljeni da zamene udobne fotelje SIZ-a za kulturu Vojvodine i velike budžetske plate, još udobnijim i još većim ne-budžetskim u Šoroš fondaciji Vojvodine. S obzirom na to koliko se izdvajalo za kulturu u „Perikleovo doba“ Miloševića, nesrećni vojvođanski vrhunski umetnici su opet izlazili istima na crtu, da bi na kraju skoro svi emigrirali i proslavili se po svetu. Šoroševi SIZ-ovci danas su „još više“ tu – sada su bogovi i batine istovremeno i u NVO sektoru i u Pokrajinskim organima, što je znamenitost svetskih razmera. Prava bečka (Habzburška) škola čuvanja privilegija.

Na koncepcijskom nivou – jer nas lični odnosi ne zanimaju – (i) ovde je u pitanju sukob između privilegovanih čuvara etničkih torova sa umetnicima koji su personifikacija vojvođanskog integracionalizma (najrazličitijih uticaja tradicija naroda i kultura Panonije) tj. oličenje „lične multikulturalnosti“ (nasuprot nužno kolektivnog i nužno mono-kulturalizma) karakteristične za građansko (nacionalno). Tako je Zvonka Bogdana, Lajka Feliksa, Borisa Kovača, Olaha Vincea, Stevana Kovača Tirkmajera, svojevremeno i nažalost preminulog Mitra Subotina – gotovo sistemski „ubivala“ KUDovsko-balaševićevsko-jocaadamovska-garavosokačko–ivanhajtlovska kičerica kao konstanta kulturne politike Autonomne Pokrajine. Ironija je da su oni, inače verovatno nešto najbolje u kulturi sadašnje Srbije, podjednako „pali s Marsa“ i u državi Srbiji u celini u kojoj je „ustavno“ nacionalno/građansko ukinuto etničkim, kao i u Vojvodini iako su na njen multikulturni (ne brkati sa multikulturalističkim) identitet silom „ustavnog izopćenja“ upućeni ili prisiljeni. No, kad bi naša država bila ustrojena poput „marsovske“ izvorne Vojvodine i izvorne Srbije „bilo bi drukčije sve“.

Istorija nas uči da je upravo borba protiv ustajalog kastinskog i etničkog sistema privilegija „Dunavske monarhije“, za ravnopravnost građana, rodno mesto (Ujedinjene) Vojvodine (Srpske). „… to je bio prirodan odgovor na politiku denacionalizacije i preveravanja koju je vodila Ugarska od Sv. Stevana, preko Rakocija i Košuta do grofa Tise.“[1] I differentia specifica Vojvodine u odnosu na ostatak imperije, pa je sasvim normalno što je, kao tako nekompatibilna etnocentričnom ustrojstvu, ekspresno ukinuta, čim je imperija, uzdrmana događajima 1848, ponovo stala na noge. Nažalost, integracionalizam vojvođanskih revolucionara iz 1848. i „Bečkerečkog programa“ „...kao osnove nacionalne politike Srba, (ali i – prim BM) Rumuna i Slovaka u Ugarskoj“[2] danas je napušten upravo od onih koji se predstavljaju kao srpski nacionalisti, navodni sledbenici Svetozara Miletića ili Jaše Tomića

Dok vojvođanski (kao i svi ostali) kulturalisti kriju ko zmija noge ili nisu ni svesni da će završetak njihovog etničkog parcelisanja građanstva biti ustoličavanje (ne-srpskog) „vladajućeg naroda“, njihovi jedini prividni antipodi – navodni sledbenici Svetozara Miletića otvoreno zastupaju to isto samo u nekakvoj srpskoj verziji. Srbima, naciji nastaloj baš u građanskom otporu prema nemačkom i turskom etnocentrizmu isti ne stoji baš najbolje, pa su njegovi zastupnici smešni pre svega „etničkim“ Srbima. No tradicionalnim saveznicima, koji su se u svim istorijskim razdelnicama opredeljivali za srpski integracionalizam umesto nemačkog ili mađarskog etnocentrizma ili „sopstvenih“ izolacionističkih kulturalizama – građanima slovačkog, rusinskog, bunjevačkog, bugarskog (Bugari katolici u južnom Banatu) ili rumunskog, naročito onima „mešanog“ porekla, ovakva izdaja nije baš smešna.

Odbacujući autentične vojvođanske tradicije, identitet i sjajnu kulturu, veličajući nekakvo apstraktno vanvojvođansko srpstvo, kao da sama Vojvodina nije jedan od najbriljantnijih istorijskih rezultata srpske kulturne, državotvorne i građanske emancipacije, samozvane srpske „nacionalne snage“ praktično poklanjaju ovu zemlju i baštinu drugim narodima. Princip je potpuno isti kao nešto ranije u Herceg-Bosni i Crnoj Gori – neko drugi je zaštitio naš patent i ime a prijavio sasvim suprotan sadržaj. Poput slovenačkog ajvara, slovačke šljivovice i hrvatske pljeskavice. A mi spremno prihvatamo da Bosna, Crna Gora i Vojvodina nisu srpske, štaviše one su „antisrpski“ identiteti, upravo onakvi kakvim ih uzurpatori lažno predstavljaju. I pristajemo na besmislenu dilemu za/protiv Vojvodine (kao skoro Bosne i Crne Gore) ili Srbije.

Ima jedna „kvaka 22“ – sve vezano za Vojvodinu čime se vojvođanski „habzburgeri“ hvale po Evropi (a što je neosporno) događalo se za srpske vladavine. Panonija u vreme Habzburga bila je sve samo ne carstvo verske, etničke i kulturne tolerancije. Latentni međuetnički sukobi čak i pravi rat 1848. između Mađara i Srba i Hrvata (tada zajedno) događali su se gotovo zakonomerno, čim „popuste“ centralističke stege. Pripadnici raznih etničkih grupa živeli su getoizirani svako u svom selu sa svojim sunarodnicima retko komunicirajući sa drugim grupama. U državi je „cvetala“ cenzura, bila je poznata po doušnicima, a svi vladari poput „čuvenih“ Baha ili bana Herdervarija upamćeni su kao apsolutisti.

S druge strane su stajali Srbi, baštinici kulture čiju su demokratičnost „detektovali“ recimo austrijski pozitivisti (videti drugi moto teksta). Vojvođanski Srbi su „povukli“ ostale etničke grupe, a većinu (Francuze doseljene iz Alzasa, Grke, Cincare, Albance Klimente, deo Rumuna, Nemaca, Mađara, Bunjevaca i onih iz „mešovitih brakova“...) njihovom ličnom voljom i izborom asimilovali.

Dilemu koja je Vojvodina prava – Čankova i Šoroševa ili Zvonka Bogdana i Borisa Kovača, lako je zameniti sa koja je Evropa prava – Evropa nacija, ustrojenih na rimskim građanskim tradicijama ili „nadnacionalna“ Evropa „dovršenih etničkih čišćenja“ i „regiona“ – etničkih geta o kojoj cinično govori poljski mislilac uzet za prvi „moto“.

No pre će biti da je za nas suštinsko pitanje – koja je Srbija prava? Jer upravo je etnocentrizam „strano telo“ u kulturi Srba – etnofiletizam je u pravoslavnoj crkvi jeres, a vernici pomesne crkve su svi stanovnici teritorije pod njenom jurisdikcijom, ne samo „etnički“ Srbi. Inače, odluke vezane za emancipaciju građanstva Vojvodine donošene su na crkveno narodnim saborima.

Šta bi vojvođanski revolucionari iz 1848. učinili danas da su „po drugi put među Srbima“? Njihovi ideali ostvarili su se u Kneževini Srbiji posle srpske revolucije, koju su većim delom upravo oni, kao najobrazovaniji i najrazvijeniji Srbi ustrojili. Možda bi se i ideali sadašnjeg pokoljenja pre ostvarili kad bi se južna-tužna Srbija „pretvorila i integrisala u Vojvodinu“ (na tradicijama prave, ne Čankovim) uz znatno veće učešće Vojvođana kao institucionalno najrazvijenijih Srba i „implementacije“ njihovih iskustava i primera. Pa da i građani Pirota, uz pomoć Novosađana, imaju usluge kakve Novosađani imaju odavno, a Novi Sad ostane „lokomotiva“ čitave Srbije, naravno ne kao glavni grad države u državi već kao Srpska Atina. Danas je, nažalost, „sasvim drugačije“. Mnogi „južnjački“ nekompetentni partiokrate bi da svoju ludačku organizaciju nametnu i (kako oni shvataju) svom protektoratu – Vojvodini. Svi podaci o propadanju Vojvodine „od SPS-a do naših dana“ koje iznosi Nenad Čanak uglavnom su – tačni. Dijagnoza je tačna. Ali, kakav je lek koji isti „lekar“ pripisuje?

Teško je ne primetiti da je na delu „pasivno“ etničko čišćenje. Naime, sve teritorije na kojima žive novoprobuđene etničke grupe koje su se „tijekom“ Jugoslavija dezintegrisale od srpske nacije vremenom se odvajaju od srpske države. To je sasvim normalan proces u situaciji kada srpska država i nacija nikako da se obnove. Nenormalno je, međutim, ponašanje srpskog naroda koji uporno trpi svoje elite. Iste one koje još nisu primetile da je Jugoslavija umrla i čvrsto se drže njene organizacije, sistema, ustrojstva i svih njenih institucija i „kadrova“ (i nastavljača njihove ideologije poput Čanka) uključujući i Autonomne pokrajine. A međusobno polemišu oko zareza u Statutu.

Zar je teško biti uspešan promoter „Podunavskih evropskih regiona“ u državi (Jugoslaviji), koja je za 90 godina postojanja napravila na celom toku Dunava od ušća Tise do rumunske granice samo dva mosta (između Šumadije i Banata a nijedan između Srema i Banata) i uspela samo da zapusti i zagadi mrežu plovnih puteva izgrađenih za vreme „Dunavske monarhije“? Habzburzi su i prugama i putevima dobro povezali Vojvodinu sa Bečom i Peštom. Stari Rimljani bi svaku novu teritoriju prvo povezivali putevima. Isto čine i današnji Hrvati po cenu nerentabilnosti (takođe prave najveću luku na Dunavu i probijaju kanal između Save i Dunava). Dok se moderni Srbi sprdaju sa izjavom svog predsednika o sedmominutnom putovanju superbrzim vozom od Beograda do Novog Sada, a ideju izgradnje autoputa Beograd-Bar odbacuju sa gnušanjem. Istovremeno, potomci šajkaša i kapetan Miše kao da su zaboravili da se Srbija nalazi na najlepšem delu Dunava. Drugima je to savršeno jasno.

Dogod ne protutnji „makar i triput sporiji“ voz, Čanak će biti u pravu – i za to nam nije kriv ni đavo ni Vatikan ni Nemačka ni SAD niti Kominterna. Kriva je (ovakva) država Srbija, tj. svi mi ovakvi.