Dometi i ciljevi "Druge Republike Srpske"

Kao neko ko već duže vrijeme prati rad domaćih internet medija, prije svega portala i blogova političke orijentacije, ne mogu da se otmem utisku manjkavosti dosadašnjih analiza i rasprava o fenomenu "Druge Srbije". Prije svega, često se zanemaruju uzroci i simptomi ove, sa istorijskog i sociološkog aspekta posmatrano, samo Srbima svojstvene pojave, a zatim i uslova i okruženja u kojima se misli i postulati "nove", "denacifikovane", "lustrirane", "evropske" i kakve-sve-ne Srbije šire, trujući i vrijeđajući intelekt svakog iole nacionalno osvještenog i patriotski orjentisanog građanina.

Druga primjedba autorima tekstova koji se bave ovom temom se odnosi na često potcjenjivanje trenutnog dometa i kapaciteta drugosrbijanaca, pogotovo po pitanju infiltriranja u omladinske i studentske organizacije a samim tim i stvaranja u generacijskom smislu trajnije i stabilnije osnove za djelovanje. Mazohističko i podaničko onanisanje nad vrhunskim moralnim, duhovnim i nadasve ljudskim vrijednostima srpskog naroda i njegove viševijekovne državotvornosti, falsifikovanje istorijskih činjenica i anuliranje ciljeva borbe, nametanje krivice, imputiranje genocida, nipodištavanje i izrugivanje sa srpskim žrtvama proteklih ratova, dakle sve ono što je prepoznatljivo pod firmom "Druga Srbija", je zaista jedan monstruozan i unikatan projekat koji ima i obrise eksperimentalnog jer ono što je kreatorima i realizatorima ove ideje gotovo erotski privlačno je činjenica da odgovornost za uspjeh leži u samim pokusnim kunićima, odnosno predanosti zatrovanih.

Za razliku od "kruga dvojke" i istorijskopolitičkog nasljeđa SK Srbije koji se do kasnih osamdesetih čvrsto držao socijalističke dogme o neophodnosti slabe Srbije kao bitne pretpostavke jake Jugoslavije, poslije sloma samoupravne zajednice ideja o rastakanju srpskog nacionalnog korpusa u autentičnom obliku ali u izmjenjenim okolnostima nastavlja da živi u vaninstitucionalnoj ( ili bar u polulegalnoj) formi sve do 5. oktobra.

Radovi koje sam imao prilike čitati i ovdje, na NSPM-u, iako obiluju fantastičnim analizama samog fenomena i njegovih aktera, gotovo svi do jednog zapostavljaju bitan aspekt ove pojave a to je njena geografska disperzija. Ovdje ću se prije svega osvrnuti na Republiku Srpsku, od mnogih komentatora ovog portala krštenu i kao "pijemont srpstva" gdje je pojava drugosrbijanske misli donedavno bila samo pesimistična i malo vjerovatna prognoza.

Za razliku od "kruga dvojke" i istorijskopolitičkog nasljeđa SK Srbije koji se do kasnih osamdesetih čvrsto držao socijalističke dogme o neophodnosti slabe Srbije kao bitne pretpostavke jake Jugoslavije, poslije sloma samoupravne zajednice ideja o rastakanju srpskog nacionalnog korpusa u autentičnom obliku ali u izmjenjenim okolnostima nastavlja da živi u vaninstitucionalnoj ( ili bar u polulegalnoj) formi sve do 5. oktobra. Stega režima Slobodana Miloševića i postepena ideološka transformacija od izrazito nacionalne sa početka devedesetih do julovski kosmopolitske i anacionalne deset godina poslije, kod drugosrbijanaca je često izazivala konfuziju a u određenim trenutcima i otvoreno koketiranje sa idejama Mirjane Marković i Jugoslovenske udružene levice. Bitan preduslov je ispunjen još u Dejtonu epitetom "faktora mira i stabilnosti" dodijeljenom ovom bračnom paru od strane tadašnje američke administracije, a kojim je bio ovjenčan sve do agresije NATO-a.

Preko Drine se za to vrijeme rat, iako ne oružjem, vodio nesmanjenom žestinom. Etnička trvenja, ekonomska i infrastrukturna devastacija i političke krize su glavne odlike dejtonske Bosne i Hercegovine u prvim poratnim godinama. Republiku Srpsku su pored izolacije međunarodne zajednice dodatno destabilizovali epizodni uplivi Beograda u lokalne političke prilike i konstantni sukob sa Visokim predstavnikom. U takvim okolnostima, smjena krute SDS-ove vlasti i dolazak Milorada Dodika na čelo vlade a Biljane Plavšić na čelo entiteta je ličilo na pravu avangardu, prije svega zbog njihovih umjerenih i prozapadnih stavova. Otprilike u isto vrijeme, u procjepu između ultranacionalne i nešto umjerenije politike stvaraju se i prve nevladine organizacije i udruženja građana za "građanski aktivizam", "promociju kulture dijaloga", "spajanja mostova" i sličnih. Materijalna i nematerijalna sredstva za rad ovih organizacija su obezbjeđivana iz tada više nego izdašnih donacija i fondova inostranih razvojnih agencija, ekonomskih međunarodnih i evropskih misija simptomatičnih naziva i skraćenica. Na čelo ovih mikroćelija postavljani su mahom mladi ljudi, nesvršeni i socijalno ugroženi studenti koji su svojim postepenim izlaskom iz sjenke i docnijim političkim angažmanom otvoreno propagirali do juče nezamislive ideje o potrebi zajedništva, neo bratstvu i jedinstvu, otklona prema uzročnicima rata (Srbiji i Beogradu) i ponovnim povezivanjem sa Sarajevom uz nezaobilazno mantranje evropskim ciljevima i vrijednostima. Pokreću se studentski časopisi, štampaju pamfleti, uspostavljaju se i finansiraju televizijske stanice i čitave mreže bosanskohercegovačkih emitera koji svakodnevno bombarduju pričom o neophodnosti razbijanja nacionalnih torova a neki idu toliko daleko da javno promovišu ideju o nadnacionalnom i subevropskom bosanskom identitetu.

Pokreću se studentski časopisi, štampaju pamfleti, uspostavljaju se i finansiraju televizijske stanice i čitave mreže bosanskohercegovačkih emitera koji svakodnevno bombarduju pričom o neophodnosti razbijanja nacionalnih torova a neki idu toliko daleko da javno promovišu ideju o nadnacionalnom i subevropskom bosanskom identitetu.

U perodu od 2000. do 2006. godine, sticajem po srpski narod i Republiku Srpsku katastrofalnih političkih okolnosti, svakodnevnih prenosa nadležnosti na BiH, ogromnog pritiska od strane OHR-a, gubitka obavještajne službe, vojske i mnogih drugih elemenata Dejtonom definisane državnosti, apatija koja se ogledala kroz svakodnevnicu u kojoj je ukidanje Republike Srpske bila neminovnost smanjila je potrebu za finansiranjem medija i organizacija pod kontrolom OHR-a. Istovremeno, u Srbiji po istom receptu nastaju ili svoj rad intenziviraju "Žene u crnom", "Fond za humanitarno pravo" i slični kružoci koji nameću koncept denacifikacije, lustracije, izvinjenja, kolektivne krivice i sl. U analima podaničkog odnosa prema Sarajevu i Zagrebu kao isključivi krivac za srpsku agresiju navode se prije svega Milošević i Karadžić, ali pravi trn u oku je ono što je, po Kandićevoj, Lukoviću, Biserko i sličnim nusproduktima mentalne disfunkcije njihova ostavština - "Šumska", "genocidna tvorevina" i sl. Dakle, cilj je jasan – ukidanje Srpske kao prvi korak ka razgrađivanju (ostatka) Srbije.

Ponovnim dolaskom Milorada Dodika na čelo vlade početkom 2006. godine i njegovom sve izraženijom nacionalnom politikom praćenom dobrim ekonomskim potezima, vjera u Republiku Srpsku i njenu održivost raste i jača. Gotovo plebiscitarna podrška koju su građani Srpske dali njegovom SNSD-u na izborima iste godine radikalno mijenja političku situaciju u Bosni i Hercegovini. Istovremeno se sve nevladine organizacije sa obe strane Drine alarmiraju. Na televizijske ekrane se vraća Soroševa "Buka", osnivaju se novi internet portali, a medijski prostor na emisiji federalne televizije nazvanoj "60 minuta" ustupa se samozvanim ekonomskim ekspertima koji predviđaju brzi krah Dodikove politike. Sa nesmanjenom žestinom iz beogradske drugosrbijanske centrale stižu i prvi naputci o potrebi stvaranja koherentnije i čvršće banjalučke ispostave. Tako smo u proteklim godinama po stručnim i svakim drugim seminarima često ugošćavali Jovanovića, Kandićevu i slične, dok su mlada lica u transu neprimjećujući slušali o blagodetima evropskog života i neophodnosti ispunjavanja uslova 5+2+3+1+4, uz nezaobilaznu lekciju o genocidu u Srebrenici, velikosrpskoj hegemoniji, potrebi ljubljenja skuta "napaćenom" Sarajevu itd. Pojavljuju se nova lica, na "alternativnim" medijima gostuju alternativni politički analitičari, psiholozi i ostali poznavaoci prilika koji redovno upućuju na neodrživost ovakve države i pozivaju na redefinisanje ustavnih načela i prekompoziciju zbog "skupog i neefikasnog državnog aparata".

Pojavljuju se nova lica, na "alternativnim" medijima gostuju alternativni politički analitičari, psiholozi i ostali poznavaoci prilika koji redovno upućuju na neodrživost ovakve države i pozivaju na redefinisanje ustavnih načela i prekompoziciju zbog "skupog i neefikasnog državnog aparata".

Najavljeni protesti na banjalučkim ulicama formalno u organizaciji nekoliko udruženja građana, u stvarnosti od strane banjalučkog SDP-a, samo su jedan vid aktivizma Druge Srpske. Nažalost, instrumentalizovanje mladića i djevojaka koji pristaju igrati na melodije Zlatka Lagumdžije u trenucima kada se čitav jedan narod u BiH preglasava, a njihova izborna volja nipodaštava na najperfidniji način, jeste uobičajen metod kojom se sarajevski politički krug i do sada služio. Na taj način se fokus sa problema elementarne nemogućnosti suživota u Federaciji BiH prebacuje na Republiku Srpsku a sve pod revnosnim okom kamera FTV-a.

Provincijalizam ovdašnjih "drugosrba" se kompenzira beogradskim i sarajevskim slengom, a usvajanjem i transferom ideja sa izvora antisrpske propagande poput Lukovićevih E-novina ili LDP-ovih portala proces stvaranja Druge Srpske odmiče i prijeti da preraste u akutnu pojavu. Istaknuti borci za ljudska prava, politički pluralizam, pomirenje i iskorjenjivanje srpskog nacionalnog duha su tako stvorili specifičnu sinergiju materijalnog interesa i građanskoevropskih opsjena. Sve zarad bolje budućnosti, dakako.