Kažu, dok vrh RS, pragmatično okrenut aktuelnoj politici, u tome vidi makar i samo indirektan i simbolični korak ka reintegraciji „građanske“ BiH, dotle se SPC, okrenuta istoriji i tradiciji, teško odriče ratom napuštenih područja na kojima je pustila stoljetno korijenje.

Kada je reč o konstituisanju novih država, vidimo da Dejtonski sporazum nije samo mirovni sporazum već i sporazum posredstvom kojeg spoljni faktor sebi dodeljuju mandat da uspostavi i upravlja bosanskom državom, ali i da menja vlastite propozicije.

Naprosto u BiH nisu riješena tzv. “pretpolitička” pitanja, usljed čega je sistem, čak i tamo gdje nema institucionalnih propisa koji to definišu, sam reflektovao realnost. Tipičan primjer je nacionalna rotacija na poziciji predsjedavajućeg Vijeća ministara.

Već izvjesno vrijeme, škola mišljenja trija Tadić – Vukčević – Vekarić bliska je i Zlatku Lagumdžiji, predsjedniku Socijaldemokratske partije BiH. I on barata samo s onim što mu je dostupno.

Sve navedeno upućuje na to da bi Republika Srpska imala razloge da podrži hrvatske zahtjeve za uspostavljanjem “trećeg entiteta”, ali postoje i suprotni argumenti. Prije svega problem bi mogle da predstavljaju granice hrvatske teritorijalne jedinice.

Da li ono što je rasturilo bivšu Jugoslaviju – princip višenacionalne države – može da održi BiH. Pa i to je privid, jer je nemoguće održati BiH na principu na kome se raspala Jugoslavija.

Josip Broz i Edvard Kardelj, odnosno, Stjepan Mesić i Milan Kučan, ne bi mogli da funkcionišu u Bosni i Hercegovini bez asistencije prepoznatljivijih figura od gastarbajterske verzije Smiljka Šagolja – Jelka Kacina.

Kada se utvrdi istina, lišena politizacije, logičan sled stvari nalaže suđenje svima koji su u proteklom građanskom ratu počinili ratne zločine. Izvinjenja i žaljenja su akti dobre volje, i svakako da su dobrodošla na svim stranama.

Jedan od najosnovnijih principa na kojima je Dejtonski sporazum bio zasnovan je bila podjela BiH po ključu 51-49, odnosno 51 odsto teritorije FBiH i 49 odsto Republici Srpskoj, koji je usaglasila tzv. kontakt grupa.

U blizini Bugojna na jednoj padini su stijene neobičnih oblika koje se od davnina nazivaju "kameni svatovi". Predanje kaže da su tu nekada davno obijesni svatovi pregazili staricu koja je prala rublje. Starica ih je proklela i oni su se - skamenili.