Biserkini biseri, ili drugosrbijansko viđenje BiH i Republike Srpske

(Pres, 3. 2. 2015)

Mada se malo mijenja, uvijek me iznova začudi drugosrbijansko viđenje Bosne i Srpske u njoj. Prema protagonistima ove orijentacije, prekodrinski sunarodnici i njihova Republika predstavljaju relikt Miloševićeve politike, kojeg postmiloševićevski lideri u Srbiji ni deceniju i po nakon 5. oktobra 2000. nisu u stanju da se riješe. Navodno, Đinđić nije stigao, Koštunica nije htio, Tadić nije bio dovoljno odlučan, Vučić ima prečih poslova, a svi su pomalo taktizirali, kalkulisali i manipulisali. Sonja Biserko u intervjuu Tamari Vukčević za sarajevske „Dane“ (23.1.15) sve to je uprostila i utoliko zaslužuje pažnju.  

„Reč je o odavno utvrđenom državnom projektu u koji su ugrađene sve elite: i one na vlasti i one u opoziciji i većina društva. U tom smislu, nevažno je da li je u Srbiji na vlasti Slobodan Milošević, Boris Tadić, Vojislav Koštunica ili Aleksandar Vučić. Važno je da se radi na pokušaju ostvarenja onog državnog projekta koji je svojevremeno najbolje definisao Dobrica Ćosić, rekavši da je Republika Srpska jedini pravi ratni plen koji je Srbija dobila iz ratova devedesetih. (...) Ta strategija ... u regionu delom je bazirana na istorijskom stradanju Srba u logoru Jasenovac i na ulozi žrtve koju srpska politička i intelektualna elita svesno projektuje kao tačku mobiliziranja protiv ostalih jugoslovenskih naroda. (...) Demokratska vlast samo je zamenila metod. (...) Za razliku od Miloševića koji je BiH pokušao da podeli ratom, genocidom, etničkim čišćenjem, ovi ... nakon njega tu istu politiku ... provode diplomatskim sredstvima.  

Šta na ovo sve reći? Do sada su, Sonji srodne autošovinističke duše, Srbima obično spočitavale Načertanije i  Memorandum SANU, pa otkud sada i Jasenovac? Kakve veze sa ustaškim logorom u NDH imaju, recimo, Slovenci, Makedonci ili Crnogorci da bi srpsko stratište moglo biti  “faktor velikosrpske mobilizacije protiv ostalih jugoslovenskih naroda”?

Zatim, Ćosić nije mogao reći da je “Srpska jedini ratni plijen koji je Srbija dobila iz ratova 90-ih” naprosto zato što se “manji entitet” nalazi u BiH, a ne u Srbiji. Mogao je reći da je dobio srpski narod kao cjelina, ali RS su valjda stvorili “bosanski Srbi”, bez obzira na dragocijenu podršku sunarodnika, prvenstveno iz Srbije? Dalje, kada je riječ o podjeli BiH, međunarodnu legalizaciju Srpske na pola njene teritorije izvele su valjda ipak SAD i EU u Dejtonu, i to uz saglasnost Bošnjaka i Hrvata, a ne Srbija u skladu sa nekim “državnim projektom”. Napokon, po tom istom Dejtonskom sporazumu, između Srpske i Srbije ne važe diplomatske, nego mnogo prisnije specijalne i paralelne veze, koje su, nezavisno od smjena lidera u Beogradu, u stalnom usponu. 

Pošto je valjda i ranije znala da je entitetska podjela BiH međunarodno verifikovani evro-američki projekat serviran u Dejtonu, i pošto je, evo, sada otkrila da su „u podršku Srpskoj bili uključeni svi lideri od Slobe do Borisa, te aktuelna vlast i opozicija i većina društva u Srbiji“, Biserko je trebalo da se zapita gdje je onda uopšte problem sem u njenoj glavi.

Nalazi se u nerazumijevanju da Srbi jesu jedan, ali i policentričan narod i da Bošnjaci svoje probleme u BiH moraju rješavati u dijalogu sa Srbima u Srpskoj, a ne sa Srbima u susjednoj državi Srbiji. Doduše, slijedeći mišljenje Sonje Biserko da o Srpskoj svi Srbi misle isto, ispada da im ga dođe na isto. Srećom da postoji bar ona kao izuzetak. Na čast srpskom pluralizmu i za utjehu čitaocima sarajevskih „Dana“.